Pro senfareco......
Je adiaŭo de bazlerneja fino (marto, 2023)
Jam 17 jarojn, mi staras sur voje al kaj el lernejo kiel volontulo por gvati sekuran iradon de geknaboj*1. Mi ripetadis kun vi momentan renkontiĝon kaj tujan ĝisrevidon ĉiutage de via sepa jaro, kiam vi estis la unua grada lernejano, ĝis nun, kiam vi estas la sesa grada. Kiam vi eniris la lernejon en aprilo, vi iradis manenmane kun pli aĝaj lernejanoj. Ili instruis al vi, ke vi salutu geonklojn de gvatantoj por sekureco. 
En la majo, vi jam povas iri al lernejo kun viaj geamikoj aŭ unuope. Onidire, unuopa irado al lernejo estas nekredeble danĝera afero en eksterlandoj. Feliĉe, nek trafika akcidento nek kidnapo okazis en ĉi tiu kvartalo jam delonge. En mateno, iuj salutas sed aliaj ne salutas. Estas vere interese, ke jam je la de la 7 jaraĝo, homoj montras sian propran karakteron. Mi volas sciigi al vi, "Rideti kaj saluti estas gravaj faktoroj, kiuj skuas vian vivon."
"
Adiaŭa kunsido*2 por la 6a lernejanoj" okazis en la 22a de februaro. Nur diplomiĝintoj kun la gepatroj, 4a kaj 5a gradaj lernantoj partoprenis la diploman ceremonion en la 17a de marto pro KOVIM-19*3. Mi tre bedaŭras, ke sekurgvatantoj, kiuj garde rigardadis vin de via unua grado, ne povis ĉeesti la ceremonion.
Pura fluo de akvo en rivero neniam ĉesas kaj tamen ĝi ne estas akvo antaŭe fluinta*4 sed ĉiam nova. Infanmalmultiĝo*5, oni diras sed mi gvatis novajn enirintojn kaj jam elirantojn alternantaj ĉiujare. Mi scias la nomon, kiun mi gvatis ekde lia infan-ĝardeno, sed mi sentas iom solece, ke mi adiaŭas por ĉiam nesciante la nomojn de la plej parto el ili. Kio estas via nomo? Mi demandis. Sed la respondo malgajigas min. "Ne povas respondi, ĉar ĝi estas persona informo*6."
Post "adiaŭa kunsido por la 6a lernejanoj," ili paŝas sub la flora arko, kiun restantaj lernantoj tenas, trairas meze de la aliaj lernantoj kaj revenas en sian lernĉambron tra ĝardeno, kie odoras je narcisoj. Ĝi estis kortuŝa efikfaro por memorigi hodiaŭon, kiu neniam revenos. Mi vidis vin ekde kiam vi eniris la lernejon, sed nun diplomiĝinte vi kreskis ĉirkaŭ 160 centi-metrojn alta, kaj aspektas kvazaŭ maturulo sed ja estas vi, kiu portas tornistron. Nun mi finiĝis! Paŝu antaŭen gaje malfermante pordon de juneco! Ne forgesu rideton kaj saluton.
La 17a de Meiĵi*7(1884), la Ministerio pri Edukado decidis sekvan kanton kiel rekomendinda kanto*8 por lernejano. Ni kune kantu la kanton "Respekton al la instruisto levante la kapon," kiun oni pruntis la usonan kanton "La kanto je fermo de la lernejo" kiel kanton je diplomiĝo.
|
仰げば尊し我が師の恩 |
suprenvidas<-se respektinda majstra favoro |
|
教えの庭にもはや幾年 |
(en) instruo<-de<-ĝardeno jam kelkaj-jaroj |
|
思えばいと疾し この年月 |
retrospektant-e tre-rapida ĉitiu-jaroj-monatoj |
|
今こそ別れめ いざさらば |
nun-estas disiĝ-onta jam adiaŭu. |
Rigardante supren kontraŭ mian instruiston, mi respektas lian komplezon.
En la ĝardeno de instruo, jam pasis kelkaj jaroj.
Retrospektive, tre rapida estis ĉi tiuj jaroj.
Nun estas la tempo diri adiaŭon.
|
互いに睦みし日頃の恩 |
reciproke amikiĝ-is ĉiutago<-de favoro |
|
別るる後にも やよ忘るな |
disiĝ-is post-ankaŭ nepre forgesu<-ne |
|
身を立て名をあげやよ励めよ |
sin-on promociu nom-on famigu nepre strebu-ja |
|
今こそ別れめ いざさらば |
nun-estas disiĝ-onta jam adiaŭu. |
La bonkoreco inter ni estas kara rememoro,
ne forgesu ĝin post la adiaŭo.
Promociu, famigu vin, estu diligenta.
Nun estas la tempo diri adiaŭon.
Nun vi aŭskultas la parolon de lernejestro rememorante kun okulpleniganta larmo, "Tia afero, alia afero okazis*9." Estas kongrue, ke dum la parolo la melodio de "respekton al la instruisto levante la kapon" ne laŭte ŝvebas en la ceremoniejo.
(fino)
rimarkoj de tradukinto
*curezuree
Preskaŭ ĉiuj japanoj, kiuj finis altlernejan kurson, scias la esearon "Curezuregusa." Tio estis skribitaj de JOŜIDA Kenko en ĉirkaŭ 1330 jaro. Oni ofte nomas lin, pastro Kenko. "Gusa" estas alisonigo de "kusa", kiam ĝi estis kunmetita. Ĝi montras binditan libron.
"Curezure" signifas esti senokupeco sed pastro Kenko faris multan observadon pri homoj kaj skribis eseojn sub tiu preteksto. Tial oni ofte uzas la vorton kiel pretekston de sia ago. Do mi pensis, ke estas pli bone diri "estante curezure-e" ol diri "estante senokupece" por esprimi nuancon de la frazparton.
*1 gvati sekuran iradon de geknaboj
Infangarda movado. En Japanujo, gepatroj de elementa lernejano kutime ne akompanas al lernejo. Anstataŭe, volontuloj el gepatroj kaj el regionaj loĝantoj staras garde rigardante lernejanojn ĉe kelkaj punktoj de vojo inter lernejo kaj domo de lernejanoj. Ili stara ĉe intersekciĝo de vojoj, malbone videblaj lokoj kaj lokoj, kiujn neniu kutime vidas.
Ĉirkaŭ la diplomiĝa tago, oni kunsidas por beni ĝin kaj gepatroj dankas al instruistoj. Ĝi mem estas bona moro dum oni simple, volonte faras ĝin. Sed longa tradicio ofte ŝanĝas ĝin al deviga kaj pompa regalado. Dum KOVIM-19, ĝi ne okazis. Post la pandemio, mi scivolemas kiel ĝi ŝanĝos.
La ceremonio por diplomiĝo. En baza lernejo antaŭ pandemio, tuta lernejano ĉeestis sed dum la pandemio nur unu, du altaj gradaj lernejanoj adiaŭis diplomitojn.
Por la instruistoj, la ceremonio estis grava okazo por montri sukcesan edukadon. Antaŭe ili ripetis trejnadon por plenumi bele la ceremonion. Tio estis ŝarĝo kaj vaneco precipe por malaltaj gradanoj. Limigitaj ĉeestantoj dum la pandemio estas bona maniero por post pandemio, mi opinias.
*4 Pura fluo de akvo en rivero neniam ĉesas kaj tamen ĝi ne estas akvo antaŭe fluinta
La frazo estis citita el "Houĵou-ki" de la japana uta-isto kaj eseisto Kamo-no-Ĉoumei(1155-1216)
Houĵou-ki estas la unua eminenta verko, kiu estis skribita miksite "kanĵi" kaj "kana" litereoj. Antaŭ ĝi, oni verkis nur "kanĵi" aŭ "kana." En tiu senco, la verko estas komenco de nuna japana skrib-maniero.
La tri japanaj esearoj estas ĉi tiu "Houĵou-ki(1212)," "Curezure-gusa(1331 au 1349)" de Joŝida Kenkou kaj "Makura-no Souŝi(ĉ. 1001)" de Seiŝo Nagon(virino).
Preskaŭ ĉiuj japanoj scias iliajn komencajn frazojn sed malmultaj homoj, inkluzive de mi, tralegis la esearojn.
Nombro de japana nov-naskiĝantoj estis la plej multaj dum 1947-49. En 1949 la nombro estis 2 696 638. Kaj en la jaro 1973 dua kulmino venas kun la nombro 2 091 983 sed poste la nombro daŭre malmultiĝas kaj en 2021, ĝi estis nur 811 604. Nia vivdaŭro tre longiĝis. Tial la proporcio de aĝuloj rapide altiĝas. Multaj el emeritoj ankoraŭ povas labori. Aĝuloj povas esti nemultekostaj laborfortoj.
Verkinto de ĉi tiu eseo oferas sian laboron por geknaboj dum longaj jaroj.
*6 ĉar ĝi estas persona informo
Ekde la jaro 2003, "la Leĝo pri Protekto pri Personaj Informoj" validis. Ĝi estis konstruata surbaze de "8 principo de OECD(1980)." Antaŭ la epoko, kiam elektronika komunikiĝo, oni ne tiel forte sentis pri personaj informoj. Oni simple protektis sian personajn informojn.
Sed laŭ la evoluo de reta informado, okazis neceson de principo por trakti personajn informojn.
Sed kiam la Leĝo de 2003 validis, multaj homoj, inkluzive de instruistoj, miskomprenis la celon de la leĝo, ke la leĝo celas protekti(=ne riveli) personajn informojn. Sed la celo de leĝo estis por uzi personajn informojn efike sed sekure.
La miskompreno okazigis multajn ridindajn fenomenojn en lernejoj aŭ aliaj socioj.
Ekde la 3a de oktobro, 1868 ĝis la 30a de julio, 1912. La imperiestro Meiĵi tronis.
Japana epoko sekvas: Meiĵi, Taiŝo, Ŝova, Heisei, Reiva(nun).
聖人南面而聴天下、嚮明而治
sei-ĵin nanmen-ŝite tenka-ŭo kiki, mei-ni mukai-te osamu
Se sanktulo restas direktante sin suden kiel la norda stelo, subĉiela mondo estas regata direktante luman direkton. Kompreneble la reganto estis la imperiestro Meiĵi.
*8 rekomendinda kanto de Ministerio pri Edukado
La kantoj estis tiuj, kiuj prenis lernolibroj de elementa lernejo kaj mezlernejo. La nomo ne estis decidita de la Ministerio pri Edukado sed ĉar ĉiuj lernolibroj estis cenzuritaj de la ministerio, tiuj kantoj estas sekure instrueblaj.
*9 Tia afero, alia afero okazis.
La frazo citita el la kanto "Albumo de rememoro."