Vojaĝo cirkle de insularoj de Nagasaki kaj Goto
Mi ŝatas vojaĝon sed mi neniam pensis aliĝi al pakvojaĝo*1, des pli fariĝinte vidvo....
Sed lastjare, mi mendis sola vojaĝon nomata "Tritaga cirkliro inter 7 insuloj de la insularo de Nagasaki kaj Goto." Unu el la motivo, kial mi ĵetis min sur ĝin estas, ke mi delonge volis viziti la insularojn Goto. Mi kutimis serĉi itineron por ĉirkaŭvojaĝi la insularon. Mi revis, ĉu mi vojaĝu al la insuloj post la flugo al Nagasaki, aŭ ĉu mi prenu longan pramon de Fukuoka.
Mi ŝatas vojaĝon sed mi neniam pensis aliĝi al pakvojaĝo*1, des pli fariĝinte vidvo....
Sed lastjare, mi mendis sola vojaĝon nomata "Tritaga cirkliro inter 7 insuloj de la insularo de Nagasaki kaj Goto." Unu el la motivo, kial mi ĵetis min sur ĝin estas, ke mi delonge volis viziti la insularojn Goto. Mi kutimis serĉi itineron por ĉirkaŭvojaĝi la insularon. Mi revis, ĉu mi vojaĝu al la insuloj post la flugo al Nagasaki, aŭ ĉu mi prenu longan pramon de Fukuoka.
Alia kialo estis, ke la hotelo menciita estas tiu, kiun mi tranoktis kun mia edzino 6 jarojn antaŭe. Nagasaki estas fama kiel la urbo de deklivo. La hotelo, kiu staras sur altaĵo, kien kruta dekliva vojo kondukas nin, fieris la noktan pejzaĝon de tutan urbon. Bedaŭrinde, ĉar ambaŭ niaj du noktoj tie estis pluve, ni ne povis ĝui la faman noktan vidaĵon. Sed mi estis impresita pro tio, ke ial portoreta foto de Audrey Hepburn estis ornamita en la lifthalo kaj kamerao por kinematografio sur tripiedo estis ekspoziciita. Mi ankaŭ rememoras la vizaĝon de mia edzino, kiu ĝuis manĝi dirante "bongusta," la teppanjakion*2 de la hotelo.
Nu, la vojaĝa horaro ĉifoje estis 2 noktaj kaj 3 tagaj ekde la 5an de septembro. Sed tajfuno la 11a montris ĝenan movon kelkajn tagojn antaŭe de la tago kaj finfine la malglata maro nuligis la ekvojaĝo de la ŝipo. La revanta pakvojaĝo nuliĝis. El proponintaj anstataŭaj vojaĝoj, mi selektis unu, kiu ekiros la 30an de oktobro. La kotizo estis plus 10 000 enoj.
Tamen, okazis tio ĝuste kiel la diraĵo, se iu dio forlasas min alia dio helpas min*3. Ĉifoje, la subteno por tutlanda vojaĝo estis aplikita kaj mi estis subvenciita 8 000 enojn po unu tranoktado. Plue, mi gajnis kuponon, kiun mi povas uzi ĉeloke. Mi sentis, ke mi enmanigis tro da avantaĝo.
Tiel bonŝance sub bela vetero, mi alvenis Nagasaki en la 30a de oktobro. En la unua tago, ni ekskursis la insulon Gunkan*4. Ĉi tiu fermita malgranda insulo prosperis kiel karbominejo, kies la plej prospera tempo, pli ol 5 000 homoj loĝis. Nun neniu loĝas kaj ruiniĝinte kuŝanta iama urbo antaŭ mi donas al mi maltrankvilan senton.
En la lifthalo de la hotelo, kiel 6 jarojn antaŭe, estis portoreta foto de Audrey Hepburno kaj kamerao por kinematografio sur tripiedo staris. Mi spektis la nokta pejzaĝon sola en la ĝardeno.
En la dua tago, ni translokiĝis per pramo al la insulo Fukue, la unua insulo de la insularo Goto. Ni ĉirkaŭveturis en la insulo per aŭtobuso kaj oni ĉiĉeronis nin.
Ve! Mi tute ne sciis ĝis tiam, ke la insulo Fukue rilatas kun senditoj al Tang Ĉina*5, pri kiu japanoj nepre lernas en leciono de historio. Ĉi tiu insulo situas sur itinero al Tang, kaj oni ankris ĉi tie. Mi aŭdis, ke ankaŭ la grandmajstro Kobo ( Kukai )*6 venis ĉi tien. Tio subite vekis mian intereson.
Mi sciis, kiam li vizitis Tang kiel unu el senditoj, el kvar ŝipoj nur du, sur kiuj Kukai kaj Saiĉo*7, atingis Tang pro ventego. Sed mi ne sciis pri revenan itineron. Mi eksciis, ke Kukai survoje de reveno, li surteriĝis sur ĉi tiu insulo kaj restigis spuron en du temploj. Mi ekpensis, se eblas, mi revizitu ĉi tien kaj pli detale esplori pri tio.
La gastejo de la insulo Fukue havis varman fonton. Mi gustumis ne atendite riĉan etoson. La kupono validis nur tiun tagon, mi aĉetis ĉe la vendejo "la udonon*8 de Goto" kaj "la vinagran saŭcon de rostita flugfiŝo*9."
La sekvan tagon, ni veturis de la insulo Fukue al insuloj Hisaka, Naru, Mae, Ŭakamacu, Nakadoori kaj Kaŝiraga, ni ekskursis ĉiu surteriĝinte aŭ desur la ŝipo. Mi sciis pri kaŝinta kristano*10 kaj multaj preĝejoj, kiuj havas historion de kaŝitaj kristanoj.
Tiel mi ĝuis la feliĉon ĉirkaŭiri 7 insulojn en unu tago. Antaŭe, mi esploris horaron de pramo kaj sciis, ke mi devas tranokti sur ĉiujn insulojn por ĉirkaŭiri ilin kaj la plano estis forĵetita. Sed mi estas sur ĉartita ŝipo. Mi ricevis avantaĝon, kiun nur pakvojaĝo de turisma firmao povas doni.
Mi revenis al Nagasaki ekde la haveno Arikaŭa sur la insulo Nakadori per rapida ŝipo kaj revenis Haneda per nokta flugo. En la urbo Nagaski, mi survoje vizitis vendejon de memordonacoj, kie estis fama pro castella*11. Ĝi situis apud la parko de paco kaj ĝi estis tuj najbare de Njokodo*12 de doktoro NAGAI Takaŝi*13, kie estis la loko de la plej kara rememoro de mia edzino kaj mi. D-ro NAGAI, kiu estis profesoro de la medicina kolegio de Nagasaki(nun la medicina fakultato de la universitato Nagasaki), daŭrigis verkadon en ĉi tiu kaj malanula kaj verkanta ĉambro kuŝante sur la lito pro leŭkemio. La esearo "Sonorilo de Nagasaki," kiu estas la atesto de la situacio, kiam li estis bombita, kaj la tiu strebo savi viktimojn, kiun li faris malgraŭ sia peza vundiĝo. Sub tiu motivo, la kanto "Sonorilo de Nagasaki" sukcesis grande kaj ankaŭ la filmo estis farita. Mi vizitis ĝin sola kaj revivigis la rememoron, kiam mi venis kun la forpasinta edzino.
Remarkoj de tradukinto;
Unu speco de planita vojaĝo de turisma firmao. Turisma firmao planas vojaĝon kunmetante popularajn turismajn lokojn kaj varbas aliĝantojn. Plejokaze, oni povas ĉirkaŭiri efike vidindaĵojn ne multkoste. Tial sufiĉe multaj homoj mendas. Se aliĝantoj ne sufiĉas la vojaĝo ĉesiĝas.
Teppan signifas fera plato. Jaki estas rosti. Tial ĉi tiu estas kuiraĵo rostita sur fera plato. Oni manĝas rostante viandon, fiŝoj, legomojn aŭ aliajn kuirmaterialojn sur fera plato. La restracio ĉefa kuirmaterialoj diferencas. En hejmo kutime oni kuiras per pano, poto, kaserolo, rostreto aŭ aliaj kuiriloj, ĉar estas ne efike varmigi larĝan platon. Sed nuntempe oni povas enmanigi kuirilon por teppanjaki.
*3 Se iu dio forlasas min alia dio prenas min.
Japana proverbo. Kiam oni renkontas malbonŝancon, oni diras, ke dio forlasis min. Sed oni renkontas bonŝancon, oni diras, ke dio prenis min. Ĉar en Japanujo ekzistas ok milionoj da dioj, se iu dio forlasas min, nepre iu alia dio prenas min. Nome, eĉ se oni renkontas malbonŝancon, oni nepre renkontas ankaŭ bonŝancon. Tial ne malesperu.
La insulo Haŝima en la gubernio Nagasaki. Ĝi estas artefarita insulo, kiu estis konstruita ĉirkaŭ rifo por fosi karbon sub la maro. Sur la insulo konstruita loĝejo de laboristoj. Ĉar la formo similis al la japana militŝipo Tosa, oni vokis ĝin Gunkan-ĵima(militŝipo-insulo).
La karbo mino daŭris 1810-1974 kaj ĝi havis en la plej prospera periodo pli ol 3 000 loĝantojn.
*5 Tang Ĉina
Dinastio Tang (618- 907). Li Yuan fondis ĝin. La ĉefurbo estis metita en Chang'an. Japanujo sendis homojn ekde antaŭ dinastio Sui. Japanujo importis multon el antikva Ĉinujo. Unuavide kontinenta kulturo ŝajnas transportita tra korea duoninsulo sed tiu itinero estis multe malpli facila ol rekta mara vojo.
*6 la grandmajstro Kobo ( Kukai ), *7 Kukai kaj Saiĉo
Japana du gigantoj en budhismo Kukai kaj Saiĉo studis budhison en la dinastio Tang.
Udono estas japana nudelo. Ankaŭ okaze de udono, multaj markoj ekzistas sed Goto Udono havas historian markon de pli ol 1 000 jarojn. Japanaj nudeloj estis dividitaj baze per dikeco. Somen havas malpli ol 1,3mm, Hijamugi 1,3--1,7mm kaj udono pli ol 1,7mm da dikeco. Goto udono havas 2,0mm diametre. Ĝi estas unu el la plej maldikaj udonoj. Plue ĝi estas farita etendate de manoj kiel Somen, oni uzas orelon.
*9 la vinagran saŭcon de rostita flugfiŝo
Ĝi ankaŭ estas nomata "ago." Ĝi havas fortan umamon(bongustecon), tial ĝi estas uzata ĉefe umamdona kuirmaterialo.
Oda Nobunaga bonvenigis misiistojn de jezuitoj. Sed Tojotomi Hidejoŝi subite malpermesis kristanismon. Pri la kaŭzo, kelkaj klarigoj ekzistas. La plej kredinda kaŭzo estas, ke Nagasaki estis transdonita al jezuitoj kaj aspektis kvazaŭ kolonio kaj plue homoj estis forprenitaj kiel sklavoj. Tion Hidejoŝi sciis. Malpermeso de kristanismo daŭris ankaŭ en epoko de Edo. Jam kristaniĝintaj homoj kaŝe agis kiel kristanoj.
Castella estas kuko, kiu venis el Portugalio. Nun unu el ĉefa suveniro de Nagasaki.
Kiel skribite en la eseo, d-ro NAGAI Takaŝi loĝis tre malgranda domo Njokodo. Ĝi estis samtemple malsanejo kaj studejo por li. Najbare ekzistas la rememora muzeo de NAGAI Takaŝi. Kune kun tiu muzeo, Njokodo estas nun fariĝis historia vidindaĵo por turistoj.
Dum la Dua Mondmilito, li okupis sin pri rentogena ekzameno. Sed pro manko de filmo, li observadis rekte travidante. Pro tiu rezulto, li fariĝis leŭkemio.
En la jaro 1945, la 9a de aŭgusto, atombombo atakis la urbon Nagasaki. Li mem ekspoziciĝis al radiado sed li okupiĝis savi aliajn vunditojn.
Li havas verkojn "Sonorilo de Nagasaki," "Restante ĉi tiun infanon," ktp.