Fariĝi kaj Fari
"Knabo, kio vi volas fariĝi kiam vi estos pliaĝa?"
"Mi deziras fariĝi mararmea oficiro!*1" Mi estis laŭdata, se mi respondis laŭ la frazo de la kanto.
Sed post la 15a de aŭgusto*2, oni subite ekadmonis knabojn, "Ne diru tiaĵon!" Tial knaboj estis devigataj diri intimajn oficojn kiel "ĉarpentisto"-n, "legomvendisto"-n, "barbiro"-n.
Nu, oni ekpensis, ke la vorto "fariĝi" estas ne oportuna por esprimi celon de sia estonteco kaj serĉis alian vorton. Eble la vorto "fari" estas pli bone, tiel oni opiniis.
Sed kiam malgranda infano ricevis jenan demandon:
"Knabo, kion vi volas 'fari,' kiam vi estos pliaĝa?"
Estos malfacile tuj respondi. La knabo apenaŭ povos respondi, konscie de laboro de sia patro, "Mi konstruos domojn," aŭ "Mi vendos legomojn kaj fruktojn." Tamen, kiam la patro estas oficisto, la situacio estos pli komplika.
Mi estis ege embarasita, ĉar mia filo respondis, "Mia patro, manĝas bentoon*3 en la kompanio, ludas maĥongon*4 kaj revenas hejmen drinkinte alkoholon" al la demando, kion mi faras.
Mi supozas, ĉar demando de "fariĝi xxxx"-formo estas klare celita al profesio kaj demandato ne havas multan marĝenon por variigi respondon laŭplaĉe kaj ne kompromisebla.
Alie, demando de "fari xxxx-n"-formo montras manieron por plenumi la celon kaj povas respondi fleksiĝeme.
Mi ekkonsciis pri tio post kiam mi akiris mian oficon.
Se unu el samtempaj kompanianoj deklarus, ke lia estonta celo estas "fariĝi prezidanto," ĉiuj starus kiel "konkurantoj" kontraŭ li, kaj ni disiĝus kaj malhelpus unu la alian.
Kontraŭe, se li deklaras, ke lia celo estas "dekobligi skalon de nia kompanio," tiam li akiros simpation de ni, naskiĝos bona "kunlaborado" inter kamaradoj.
Tial "fariĝi" kondukas "konkurado"-n, kaj "fari" "kunlaboro"-n.
Aplikante ĉi tiun logikon, mi povas diri, ke ni vivu surbaze de "fari" sed ne "fariĝi" por eviti malagrablaĵon en socia vivo.
Tamen, foje tio estas maloportuna:
"Kara, kion ni 'faru' por vespermanĝo hodiaŭ?" "Kiel do sukijako*5?"
"Do, bonvole aĉetu viandon, verdan cepon kaj rostitan tofuon*6."
Ŝajnas, ke "fari" kaŝas "devigo"-n sub la maniko.
(Januaro, 2023)
rimarkoj de tradukinto
*1 Mi deziras fariĝi mararmea oficiro!
Frazo, kiu aperas en la kanto por infanoj "Mi tre ŝatas militiston." Post la Dua Mondmilito, oni kantis ĝin post ŝanĝado de militamaj vortoj kaj frazoj.
La tago, kiam la Dua Mondmilito finiĝis en Japanujo. Sed en kelkaj ŝtatoj, oni pensas alian tagon pri ĝi.
Japana portlunĉo.
*4 maĥongo
Ludo, kiun oni ludas kvarope. Iam ĝi estis tre grava rimedo konatiĝi inter kamaradoj post laboro.
*5 sukijako
Unu el japanaj frandaĵoj. Ĝi estas tre bongusta kvankam ne multe kosta. La ĉefrolulo de la kuiraĵo esta bovaĵo, tial oni devas konstati antaŭ ol regali iun per ĝi.
*6 tofuo
Ĝi estas tre populara japana manĝmaterialo farita el sojfabo. Ĝi estas uzata multmaniere. Ĝi enhavas riĉan proteinon plantdevenan. Oni povas similigi ĝin kvazaŭ viando. Kelkaj japanaj temploj manĝas ĝin anstataŭ viandon. Ŝajnas, ke eĉ religia trejnado ne povas venki aspiron al viando.