Nia Golfeto

Musko

Kial mi rememoras la insulon Jaku, kiu situas en suda regiono, en ĉi tiu malvarma sezono?

 Antaŭ 20 kaj kelkaj jaroj, ni sepope, ĉiuj virinoj, kiuj ankoraŭ havis memfidon pri sia fortj, konsentis vojaĝi al Jakuŝima^*1 por vidi cedron de Jaku^*2. Ni alvenis al la haveno de Jaku, post veturado aere ĝis Kagoŝima kaj sekvan 2 horojn da vojaĝo per rapida pramo. La haveno estis tia, kia oni ofte vidas en TV-dramo. Mia memoro pri la tago estas neklara, ĉar ni venis tien malfrue post tuta taga vojaĝo el gubernio Ĉiba. Multaj homoj estis en la hotelo. Ĉiuj celis grimpi la monton aŭ vojaĝi ĉirkaŭ la insuloj. Tiun tagon, ni nur promenis ĉirkaŭ la hotelo.

 La sekvan matenon, la tranoktantoj duiĝis en mont-grimpan kaj insul-vojaĝan grupojn. Tri, inkluzive de mi, aliĝis al la mont-grimpa grupo, kiu celas renkonti la cedron de Ĵomon-epoko^*3. Oni estis malpermesata promeni laŭvole en la monto sen gvidisto. Komence, oni kontrolis nian vestaĵon, ŝuojn por grimpado, havaĵojn. Ni faris sufiĉan preparan ekzercadon gvidate de la loka gvidisto. Inter junuloj, ni, kiuj estis malfrua mezaĝuloj, iel povis tretiri sinuan mallarĝan rokecan padon kaj iri trans fluejon.

Kiam mi volis havi iom da ripozo, subite aperis granda verda grego, antaŭ kaj dekstre de ni. Ĝi aspektis kvazaŭ grandega raŭpo, kiu estis atakonta nin. Ĝi estis tia aro da musko, kia mi vidis neniam en la norda hejmloko, kompreneble, nek eĉ en montaro de Kanto^*4. Akvofalo kaŭzis venteton kaj ĝi ŝancelis la muskon kvazaŭ ĝi naĝas kun sono "zava, zava..." Ili aspektis mane inviti nin. Estis iom timige kaj samtempe bele, mi nenion povas diri, krom ke mi surpriĝis. Amaso da grandega verda raŭpo alvokis al mi, "Venu, venu!" .... tiel mi esprimu.

Tuj poste, feliĉe, ni prenis ripozon sur malgranda ebenaĵo. Tiam la gvidisto regalis nin per kafo, por kiu li uzis akvon de la fluejo. Manĝaĵo kaj trinkaĵo je montgrimpado stampas fortan impreson en mi ne nur ĉi tiu fojo sed ĉiufojo. La fina celo de ĉi tiu "pagita" irado estis "Ĵomon-cedro,^*2" sed ankaŭ irado tra "Ŝiratani-unsui-kjou"^*5 memorigis al mi la rakonton de Ghibli^*5 kaj mi certe sentis, ke mi eniris en la mondon de la rakonto pro multaj vidaĵoj kaj nomita truo ĉe trunko de cedro. Mi celis vidi la mondan heredaĵon "Cedro de Ĵomon." Sed eble pro tio, oni firme gardas ĝin per barilo. Plue mi vidis ĝin antaŭe sur ekrano de televido. Ĝi ne estis tiel kortuŝa al mi, kiel impresdona la pejzaĝo survoje estis.

Jakuŝima havas muskojn de 700 - 800 specoj el 1800, kiuj kreskas en Japanujo. Mi trovis la nomon de la musko, kiu surprizis min. La nomo estas "hinoki-goke" (rizogonialoj). Krom ĝi havas alinomojn de houou-goke, foli-sugi-goke, ĉouĉin-goke, oomizu-goke ktp. Mi ĝis tiam ofte vidis muskon kreskanta en ĝardenoj aŭ algluanta sur ŝtono, sed tamen mi neniam atentis specon nek nomon de musko.

Onidire, pluvas ne 365 tagoj sed 366 tagoj en Jakuŝima. Sed ne pluvis tri tagojn dum ni estis sur la insulo. Mi estis iam nomata Ame-onna (pluv-virino)^*6, tial mi bedaŭris kaj estis malkontenta. Nun mi ne povas iri tien ... mi sentas nostalgion. Mi esperas, ke mi ne forgesu por ĉiam la impreson de renkontiĝo kun nekonata kaj grandega musko.

秘かなる苔の生き方　島の冬     翠子^*7

hisoka-naru koke-no-ikikata ŝima-no-huju         Midoriko

Kiel la muskoj vivas dum vintro de la insulo? Neniu povas diri.

(Janualo, 2023)

rimarkoj de tradukinto

*1 Jakuŝima

Unu el Monda Heredaĵo de UNESKO kiel unikan ekzemplon de bone konservita pluvarbaro.

*2 cedro de Jaku, Ĵomon-cedro

Multaj aĝaj cedroj kreskas en la insulo Jaku. Unu el ili estas supozata, ke ĝi aĝas 7 000 jarojn. Ĝi maturiĝis jam Ĵomon-epoko, tial oni nomis ĝin "Ĵomon-cedro."

*3 Ĵomon-epoko

Ĵomon-epoko estas divenata ekde 16 000 ĝis 3 000 jaroj antaŭe. Oni nomis ĵo-mon (ŝnura-ŝablono) pro tio, ke argilaĵo havas ŝnuran ŝablonon sur la surfaco.

*4 Kanto

Kanto estas japana regiono, kiu situas preskaŭ centro de japanlando kaj konsistas el 7 gubernioj inkluzive de Tokio.

*5 Ŝiratani-unsui-kjou, Ghibli

Ŝiratani-unsui-kjou estas nomo de areo en insulo Jaku. La animacia filmo de studio Ghibli(ĝibli), "Princino Mononoke" elektis ĉi tiun lokon kiel scenejo de rakonto.

*6 ame-onnna, ame-otoko

Se pluvas, kiam atendita ekstera evento, oni senkuraĝiĝas kaj oni ŝerce kulpigas iun dirante "ame-onna" por virino kaj "ame-otoko" por viro. Je lerneja evento, plejokaze la lernejestro estas kulpigata. Por teni pacon inter kamaradoj, oni ne kulpigas iun el kamaradoj. Sed se ĉiufoje pluvas, kiam li/ŝi partoprenas eventojn, li/ŝi fojfoje diras sin, "Mi estas ame-otoko/-onna."

*7 秘かなる苔の生き方　島の冬     翠子

Kiel la muskoj vivas dum vintro de la insulo? Neniu povas diri.

Kontakto